مراسم بزرگداشت دکتر فتح الله مجتبایی عصر یکشنبه پنجم دیماه با حضور اندیشمندان و اساتید در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.
اعوانی: مجتبایی علم دین شناسی را ایران رواج داد
رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با اشاره به اینکه دکتر مجتبایی عالم دین است گفت: ایشان علم دین شناسی را در فرهنگ ما رواج داده و در مطالعه ادیانی چون ادیان ایران باستان، ادیان هند، یهود و مسیحیت تحقیقات جدی داشته است.
به گزارش خبرانلاین دکتر غلامرضا اعوانی رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در این مراسم با اشاره به اینکه داشتن مرد دانا در دنیا کار ساده و ارزانی نیست، گفت: یونانیان مرد دانا را گرامی می‌داشتند. ولی متأسفانه ما ارزش وجود چنین دانشمندان و مردان دانایی را چندان نمی‌شناسیم.
وی افزود: یکی از موضوعاتی که همواره به آن می‌اندیشم این است که آیا در جهان و در جایی دیگر غیر از زمین خلقتی شبیه به آنچه در ایران رخ داده اتفاق افتاده است. به عبارت دیگر این دانایی و حکمت و فرزانگی در این جهان خاکی و در تن این آدم خاکی و از خشت و گل که دارای تمام صفات الهی است در جای دیگر عالم اتفاق افتاده است یا نه.
اعوانی تصریح کرد: آگاهی انسان معجزه است. خود انسان نوعی معجزه است. انسان به تعبیر ارسطو آنچه می‌داند است. یعنی انسان دانایی است. غایت آفرینش دانایی است و چه صفتی را بالاتر از دانایی می‌توان برشمرد.
این استاد فلسفه تأکید کرد: مجتبایی مایه مباهات و سرافرازی است و خدمات وی به این فرهنگ بسیار است. در بخش ادیان کسی مثل دکتر مجتبایی نبوده که بتواند کارهایی مثل وی انجام دهد. ایشان عالم دین هستند و علم دین شناسی را در فرهنگ ما رواج دادند.
وی یادآور شد: دکتر مجتبایی در ادیانی چون ادیان ایران باستان، ادیان هند، یهود و مسیحیت مطالعات جدی داشته است. در خصوص مطالعه ادیان باید توجه داشت شناخت علمی و دقیق ادیان نیاز امروز ماست. به رغم اینکه دین اسلام انسان را تشویق به مطالعه و شناخت ادیان کرده ولی به طور عجیبی کمترین مطالعات در دوران ما به دین شناسی تعلق یافته است.
رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با اشاره به اینکه تنها کسی که در این سرزمین پرچم دین شناسی را برافراشته دکتر مجتبایی بوده گفت: افسوس که کسی پیدا نشده با این دقت و عمق این پرچم را به دست گیرد. او محقق مدقق است و آثار او عمق دارد و در هر حوزه که وارد شده با نهایت دقت و تلاش آنرا به انجام رسانده است.
اعوانی در ادامه به خدمات مجتبایی به ادبیات و فرهنگ ملی اشاره کرد و تصریح کرد: خدمات مجتبایی بر ادبیات فارسی زیاد است. ایشان یک ایرانی اصیل است که تقریباً تمامی ادوار تاریخ فرهنگ ایران زمین از اوستا گرفته تا پهلوی و ساسانی و دوران جدید را مورد تحقیق قرار داده است. وی فرهنگ ایرانی را پاسداری کرده و از این حیث به واقع کم نظیر است.
موحد: مجتبایی نمونه وقار است
در ادامه این مراسم دکتر محمد علی موحد نویسنده، محقق و مترجم و استاد دانشگاه با اشاره به اینکه مجتبایی از نعمتهای خداوند است، گفت: مجتبایی از نعمتهای خداوند است و بر هر نعمتی شکری واجب است. پس می‌ستاییم و شکر می کنیم دوستی با مجتبایی را.
وی افزود: مجتبایی نمونه وقار است و دارای کمالات و ادب است و چشمان ما را خیره می‌کند.
دادبه: مجتبایی مصداق فرد دانا است
در ادامه دکتر اصغر دادبه استاد ادبیات گفت: تربیتهایی نظیر آنچه مجتبایی تحت آن تربیت داشته، شخصیتی دانا پرورش می‌دهد. مجتبایی مصداق محدود و معدود فرد دانا است.
وی افزود: در مطالعات و تحقیقات دکتر مجتبایی، ایران نصب العین او بوده است. ایشان علاوه بر نگاه علمی نگاه دلسوزانه ملی دارد.
آموزگار: تأثیر مجتبایی بر شاگردانش زیاد است
دکتر ژاله آموزگار استاد دانشگاه تهران نیز در این مراسم تأثیر مجتبایی بر شاگردانش را مثال زدنی عنوان کرد و گفت: مجتبایی بسیار زیاد بر شاگردان خود تأثیر می‌گذارد. او دلسوز شاگردان است که در کمتر استادی دیده می‌شود. وی تواضع زیادی دارد و بسیار مهربان است.
مجتبایی: تولد واقعی تأثیرگذاری مثبت بر فرهنگ است
عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به اینکه تولد ثانی به معنای تأثیرگذاری مثبت بر فرهنگ محل زندگی است، گفت: این تولد دارای ارزش است و از آن به ولادت جاویدان نعبیر شده است.
دکتر فتح الله مجتبایی عضو شورای عالی علمی مرکز بزرگ دائره‌المعارف اسلامی با اشاره به اینکه اقدام شهر کتاب در تجلیل از اهالی فرهنگ کار ارزشمند و ستودنی است است، گفت: من قابل ستایشها و صحبتهایی که دوستان درباره من کردند نیستم و در تمام عمر طلبه و دانشجو بوده و هستم و فخرم این است که در زندگی از این فراتر نرفتم و تلاش و مقصودم این بوده که حق طلبگی را ادا کنم.
وی افزود: این مراسم برای سالروز تولد من در نظر گرفته شده است. روز تولد من به طور دقیق مشخص نیست ولی آنچه معلوم است این است که در آذرماه سال 1306 به دنیا آمده‌ام. سالروز تولد به این معنا چندان اتفاق مهمی در زندگی انسانها نیست. آنچه اهمیت دارد تولد ثانی انسان است.
وی تصریح کرد: در مورد تولد ثانی در فرهنگ دینی ما و فرهنگهای دیگر صحبتهای زیادی شده است. در عهد جدید است که کسی که بار دوم زاده نشود به ملکوت الهی نمی‌رسد. تولد جاویدان تولد ثانی است و این تولد برای انسان مهم است. رسیدن به ملکوت و ولادت جاویدان که تعابیر گوناگون تولد ثانی هستند برای همه کس میسر و ممکن نیست.
عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ادامه به تعریف تولد ثانی پرداخت و گفت: تولد ثانی یعنی اینکه انسان احساس کند که در محیط تأثیر مثبت داشته و توانسته در حد و اندازه خودش به بسط فرهنگی که در آن زندگی کرده کمک کند و تأثیر گذارد.
وی افزود: در حال حاضر احساس می‌کنم که یکی از تولدهای ثانی من صورت گرفته است. اولین بار که کتابم چاپ شد و آنرا از پشت ویترین مغازه نگریستم تولد ثانی خود را دیدم. چون دیدم که توانسته‌ام در جامعه تأثیری داشته باشم.
مجتبایی در پایان پیشنهاد کرد که جایزه‌ای به طور سالانه به بهترین کتاب در زمینه فرهنگ ایران داده شود که منابع مالی آن جایزه را شخصاً پرداخت خواهد کرد.
کامران فانی: مجتبایی وسعت دانش و اطلاعات دارد
در ادامه این مراسم کامران فانی محقق و نویسنده معاصر با اشاره به اینکه دکتر مجتبایی وسعت دانش و اطلاعات دارد، گفت: ایشان به ادبیات جهان احاطه دارد. حق ایشان در ایران شناخته نشده است. برخی از تحقیقات مجتبایی در ایران بی‌نظیر هستند چرا که ایشان در این تحقیقات به نظریه‌پردازی رسیده است. این در حالی است که اکثر تحقیقات در ایران فاقد این ویژگی هستند.
وی تصریح کرد: ایشان در کتاب نحو هندی و نحو عربی نشان داده که نحو عربی از خلاً گرفته نشده و به تأثیر ایرانیان بر این نحو پرداخته است. او به تحقیقات نو می‌اندیشد و از این حیث کسی مثل ایشان نیست.
فانی در پایان به ویژگی‌های اخلاقی مجتبایی اشاره و گفت: شخصیت ایشان تأثیر زیادی بر افراد نزدیک خود می‌گذارد. او صمیمی است و اخلاق والایی دارد. ایشان دانش ژرف و منش والا دارد.
فیروزان: مجتبایی الگوی فرد توسعه‌یافته است
در این مراسم مهندس مهدی فیروزان مدیرعامل شهر کتاب مرکزی با اشاره به اینکه دغدغه او توسعه‌یافتگی است، گفت: کشوری توسعه یافته است که همه افراد آن توسعه یافته باشند. اگر تا سی و چهل سال گذشته اقتصاد را محور و مبنای توسعه‌یافتگی می‌دانستند امروزه همگان اذعان می‌دارند که زیر بنای توسعه، توسعه فرهنگی است.
وی افزود: بر این اساس توسعه فرهنگی اولویت شهر کتاب است و برنامه تجلیل از اهالی فرهنگ نیز در همین راستا صورت می‌گیرد. همه افرادی که برای آنها مراسم تجلیل گذاشته شده الگوهای توسعه هستند. مجتبایی نیز الگوی فرد توسعه یافته است.
کیوانی: صفت تواضع و فروتنی در میان خصال اخلاقی مجتبایی برجسته‌تر است
در ادامه این مراسم دکتر کیوانی تصریح کرد: وجه اخلاقی دکتر مجتبایی موجب شده که وجه علمی ایشان زیباتر و دلنشین‌تر جلوه کند. صفت تواضع و فروتنی در میان خصال اخلاقی ایشان برجسته‌تر است.
وی افزود: کبر علم، آفت بزرگی برای علم است. دانش کبرآمیز جاذبه ندارد و دارای دافعه است. عالم فروتن در دسترس‌تر است. مصاحبت با عالم فروتن دلنشین‌تر است و بهتر می‌شود از گنجینه دانش او استفاده کرد. اگر تواضع را بخشی از آدمیت بدانیم عالمی که تواضع ندارد از آدمیت دور می‌شود.
این مراسم به مناسبت سالروز تولد 83 سالگی دکتر مجتبایی به همت شهر کتاب در محل این مؤسسه برگزار شده بود و در پایان هدایایی به ایشان اهداء شد./ به نقل از مهر
/ 62
نظر شما